Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού στην Πλάκα: Πώς ζούσαν, τι μαγείρευαν, πώς διασκέδαζαν [εικόνες]

Περίεργα
Μοιραστείτε το:

Ο νεότερος ελληνικός πολιτισμός προβάλλεται σφαιρικά στο Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού, μέσα από μια ερμηνευτική προσέγγιση της υλικής και της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.

Το Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού άνοιξε τις πόρτες του για το κοινό που βιώνει μία εμπειρία περιδιαβαίνοντας τα 18 οικήματα με την εκκλησία στο κέντρο.

Σε αυτό το μουσείο, τα αντικείμενα της λαϊκής τέχνης γίνονται η αφορμή και το μέσον για να αναδειχθούν ο τρόπος ζωής, οι αντιλήψεις και τα αισθητικά πρότυπα, η τεχνογνωσία και η τέχνη των ανθρώπων του πρόσφατου παρελθόντος, αυτά που καθόρισαν την ταυτότητα του παρόντος και προοικονομούν, ως ένα βαθμό, το μέλλον.

Ενα μουσείο σαν γειτονιά

Το Υπουργείο Πολιτισμού ανέλαβε την πρωτοβουλία, να διασώσει και να αναδείξει ένα μικρό εναπομείναν τμήμα της συνοικίας Βρυσάκι, ανατολικά της Στοάς του Αττάλου, που επιβίωσε της κατεδάφισης, αλλά επί δεκαετίες είχε εγκαταλειφθεί στη φθορά του χρόνου. Είναι τα 18 οικήματα, τα οποία συνθέτουν το Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού.

Οπως έχει δηλώσει η Λίνα Μενδώνη για το μουσείο, «Εδώ, βρίσκονται μια μοναδική διώροφη οικία της οθωνικής περιόδου, το αρχοντικό Χωματιανού-Λογοθέτη –όπου φιλοξενήθηκε ο Έλγιν, οποίος σύμφωνα με μαρτυρίες, εδώ, συσκεύασε τα Γλυπτά για να τα μεταφέρει στο Λονδίνο- τα κατάλοιπα του παλαιοχριστιανικού ναού του Αγίου Θωμά, τμήμα του υστερορρωμαϊκού τείχους, το εκκλησάκι του Αγίου Ελισσαίου, που έψελνε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, η οικία Δραγούμη, η πλατεία Κλάδου, συνδεμένη με τη μορφή του Αγίου Νικολάου Πλανά».

Μέσα στο μουσείο Νεότερου Πολιτισμού

Η έκθεση του Μουσείου στεγάζεται σε μια γειτονιά που συμπυκνώνει με μοναδικό τρόπο την ιστορική, κοινωνική, οικονομική, πολεοδομική και αρχιτεκτονική εξέλιξη ενός από τα παλαιότερα τμήματα της πόλης των Αθηνών, που δεν έπαψε ποτέ να κατοικείται. Αντικείμενα που αποκαλύφθηκαν στη διάρκεια των εργασιών αποκατάστασης των κτηρίων πρωταγωνιστούν στην ενότητα, τα οποία σε συνδυασμό με τα αρχειακά τεκμήρια και τις ψηφιακές παραγωγές αφηγούνται τις ανθρώπινες ιστορίες των κατοίκων της.

Πού έμεναν;

Αρχιτεκτονικά μέλη παραδοσιακών και νεοκλασικών σπιτιών που εκτίθενται ελεύθερα, εργαλεία των επαγγελματιών της οικοδόμησης, όψεις εσωτερικού διακόσμου σπιτιών μέσα από εμβληματικά αντικείμενα παρουσιάζουν την κατοικία στη νεότερη Ελλάδα. Η πορεία του ανθρώπου της περιφέρειας προς τα αστικά κέντρα και εν γένει η διατήρηση της μνήμης της παραδοσιακής ζωής αποτυπώνεται σε ιδιότυπα διακοσμητικά σύνολα. Στο πλαίσιο των σκηνικών αναπαραστάσεων εκτίθενται οι τοιχογραφίες με έργα του Θεόφιλου από το «καλό δωμάτιο» της οικίας Ζόλκου στη Νάπη της Λέσβου.

Τι φορούσαν τότε;

Από το πρώτο αντικείμενο που αποκτά το Μουσείο το 1918, ένα γιλέκο της γυναικείας νυφικής και γιορτινής φορεσιάς της Σκύρου κατασκευασμένο το 17ο αι., μέχρι την αποτύπωση της συλλεκτικής πολιτικής του Μουσείου σήμερα, όπου παρουσιάζεται ένας μικρός «θησαυρός» μνήμης, προσωπικών και οικογενειακών «κειμηλίων» οικογένειας από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής, συνοψίζεται η σύγχρονη οπτική του Μουσείου, το οποίο ενδιαφέρεται πια για τη σύνδεση των αντικειμένων με την καθημερινότητα του χθες και τις ιστορίες των ανθρώπων πίσω από αυτά.

Τι δουλειά έκαναν οι γυναίκες;

Η εκθεσιακή ενότητα είναι αφιερωμένη στη γυναικεία εργασία και κυίως στην οικοτεχνία. Στημόνι της μουσειακής αφήγησης αποτελούν τα κεντήματα και τα υφαντά. Μέσω της έκθεσής τους, σε συνδυασμό με ψηφιακά μέσα και πλούσιο εποπτικό υλικό, προβάλλεται ο ενεργός ρόλος της γυναίκας στην οικογένεια και στην κοινότητα, στην παραγωγική διαδικασία και στην κάλυψη των πολλαπλών αναγκών του σπιτιού.

Πάνω στα εργόχειρα κεντιούνται και υφαίνονται μικρές και μεγάλες ιστορίες για την ταυτότητα της γυναίκας, για τις αντιλήψεις της, την αισθητική, τις τεχνικές, τις χρήσεις, τους συμβολισμούς, τα έθιμα και τις τελετουργίες, το ιστορικό και πολιτισμικό πλαίσιο της δημιουργίας τους. Σε μια έκθεση «φόρο τιμής» στη γυναικεία εργασία, ο επισκέπτης αντιλαμβάνεται τους πολλαπλούς ρόλους της γυναίκας στην προβιομηχανική κοινωνία και παράλληλα τίθεται σε μια διαδικασία αναρώτησης και προβληματισμού σχετικά με τον σύγχρονο εργασιακό βίο των γυναικών.

 

Εργαστηριακή/μεταποιητική εργασία

Στην ενότητα παρουσιάζονται όψεις και στιγμιότυπα της εργασίας και της παραγωγικής διαδικασίας στον ελλαδικό χώρο των νεότερων χρόνων. Γίνεται αναφορά στη γεωργοκτηνοτροφική εργασία και την εκμετάλλευση της φύσης, την εργαστηριακή/μεταποιητική εργασία και τη χειροτεχνία και την εντατικοποίηση και διαφοροποίηση της εργασίας με τη χρήση της μηχανής και της ηλεκτρικής ενέργειας.

Αντικείμενα και ψηφιακά εκθέματα σκιαγραφούν μια πορεία – όχι κατ’ ανάγκην γραμμική – από την καλλιέργεια της γης και τη χειρωνακτική εργασία έως τον τουρισμό και τη μηχανοποιημένη, εργοστασιακή παραγωγή, από το αλέτρι και τους καρπούς της γης έως την ηλεκτρική κουζίνα της ΙΖΟΛΑ και τα τουριστικά αιγινήτικα κανάτια.

Τι μαγείρευαν;

Εκθέματα που σχετίζονται με την παραγωγή και την πώληση των προϊόντων διατροφής, με το μαγείρεμα και την αποθήκευση των τροφών, με την εστίαση και το σερβίρισμα ως κοινωνική και συλλογική διεργασία, με τη διατροφή στον κύκλο του χρόνου και της ζωής του ανθρώπου κυριαρχούν στην ενότητα με την διατροφή στον ελληνικό χώρο.

Αντικείμενα που κατασκευάζονται και χρησιμοποιούνται σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, φωτίζουν τις ιδιαιτερότητες του κάθε τόπου, τη διαμόρφωση της συλλογικής ταυτότητας μέσω των πρακτικών κατανάλωσης της τροφής, τις διαδρομές και τις ιστορίες των ανθρώπων και των αντικειμένων στον χώρο και στον χρόνο.

Πώς διασκέδαζαν;

Πανηγύρια, θέατρο σκιών, μουσικά και θεατρικά θεάματα, χοροί, κουκλοθέατρο, κινηματογράφος, καφενεία, περαντζάδες, εκδρομές, συνθέτουν ένα πολύχρωμο μωσαϊκό ψυχαγωγίας των Ελλήνων.

Σημειολογικά φορτισμένα αντικείμενα, ψηφιακές εφαρμογές και εικονογραφικό υλικό παρουσιάζουν τις ποικίλες μορφές διασκέδασης, οι οποίες απαντώνται στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο, σε διάφορα πολιτισμικά περιβάλλοντα και σε διάφορες χρονικές στιγμές της νεότερης ιστορίας.

Οικογενειακά εκθέματα

Οικογενειακά εκθέματα παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα στο Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού. Πρόκειται για αίθουσες με ειδικά χαρακτηριστικά που απευθύνονται κατά κύριο λόγο σε οικογένειες μέσω ποικίλων ψυχαγωγικών δράσεων, παιχνιδιών και διαδραστικών εκθεμάτων. Αποτελούν μια πρωτοποριακή προσπάθεια και εναλλακτικό τρόπο προσέγγισης της μετάδοσης της πληροφορίας σε έναν μουσειακό χώρο.

Στους χώρους των οικογενειακών εκθεμάτων, όχι μόνο γίνεται χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας με στόχο τη δημιουργία μιας διαδραστικής εμπειρίας μεταξύ του μικρού επισκέπτη και του Μουσείου, αλλά ταυτόχρονα επιχειρείται να διανθισθεί η εμπειρία με βιώματα και έντονα συναισθήματα, που προκύπτουν από την ταυτόχρονη συμμετοχή μελών της οικογένειας με τα εκθέματα, κυρίως γονέων με τα παιδιά τους.

Η ανάπτυξη των οικογενειακών εκθεμάτων εντάσσεται στο γενικό πλαίσιο της φιλοσοφίας που διέπει τη δημιουργία του Μουσείου, όπου κυριαρχούν οι αρχές του βιωματικού σχεδιασμού και της ψυχαγωγικής μάθησης.

Χωροθετούνται σε πέντε αίθουσες εκθεσιακών ενοτήτων σε σύνδεση με τη θεματογραφία και τα αντικείμενα των ενοτήτων αυτών και προσκαλούν τους μικρούς επισκέπτες να ανακαλύψουν μέσα από το παιχνίδι πτυχές της ατομικής και συλλογικής τους ταυτότητας.

Μοιραστείτε το:
Tagged