ΕΕ: Καταδίκη της Ελλάδας για ανεπαρκή προστασία της βιοποικιλότητας

Ελληνική Φύση
Μοιραστείτε το:

Η καταδικαστική για τη χώρα μας απόφαση (C-849/19) που εξέδωσε την Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2020 το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μη συμμόρφωση με την οδηγία για τους οικοτόπους (οδηγία 92/43/ΕΟΚ) καταδεικνύει ευκρινώς τις χρόνιες παθογένειες και τη συστηματική και ευρεία αδυναμία της Ελλάδας να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της για την προστασία σημαντικών οικοτόπων και ειδών.

Όπως σημειώνει το WWF σε ανακοίνωση του το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ελλάδα παρέβη τις υποχρεώσεις της καθότι δεν καθόρισε εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας (δηλαδή έως το 2012) τους απαιτούμενους στόχους διατήρησης και δεν θέσπισε τα αναγκαία μέτρα διατήρησης για προστατευόμενα είδη και οικοτόπους στις Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ) του ευρωπαικού οικολογικού δικτύου Natura 2000.

Επισημαίνεται μάλιστα ότι η Ελλάδα ακόμα μέχρι σήμερα δεν έχει καθορίσει τα απαραίτητα μέτρα και τους στόχους.

Η απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ

Το Δικαστήριο της ΕΕ απέρριψε όλους τους λόγους που προέβαλε η Ελλάδα για να αποφύγει την καταδίκη. Συγκεκριμένα, το ΔΕΕ έκρινε ότι ο καθορισμός των στόχων διατήρησης αποτελεί υποχρέωση για τα κράτη μέλη και συνιστά «υποχρεωτικό και αναγκαίο στάδιο μεταξύ του χαρακτηρισμού των ΕΖΔ και της εφαρμογής μέτρων διατήρησης». Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τον υφιστάμενο καθορισμό στόχων για δύο εθνικά πάρκα («Σχινιά-Μαραθώνα» και «Κορώνειας-Βόλβης»), το ΔΕΕ έκρινε ότι οι στόχοι αυτοί «είναι υπερβολικά γενικοί και αόριστοι», δεν αφορούν στους συγκεκριμένους οικοτόπους και είδη που απαντούν στην περιοχή και «δεν λαμβάνουν υπόψη τα χαρακτηριστικά ενδιαφέροντος των οικείων ζωνών». Η Ελλάδα συνεπώς δεν έχει καθορίσει τους απαιτούμενους στόχους διατήρησης για τις ΕΖΔ του δικτύου Natura. Τέλος, το ΔΕΕ αναφέρθηκε και στις επικαλούμενες από την Ελλάδα «οργανωτικής φύσεως δυσκολίες», όπως η συνθετότητα του έργου και ο μεγάλος όγκος εργασίας, και έκρινε, σύμφωνα με την πάγια νομολογία του, ότι τα κράτη μέλη δεν μπορούν να επικαλούνται «διατάξεις, πρακτικές ή καταστάσεις της εσωτερικής έννομης τάξης τους προκειμένου να δικαιολογήσουν τη μη εφαρμογή μιας οδηγίας».

Σε ό,τι αφορά την υποχρέωση για θέσπιση των αναγκαίων μέτρων διατήρησης, το ΔΕΕ έκρινε ότι το μεγαλύτερο μέρος των ΕΖΔ στην Ελλάδα δεν καλύπτεται από κανένα προστατευτικό μέτρο. Έκρινε επίσης ότι το ισχύον νομικό καθεστώς προστασίας που περιλαμβάνει, όπως επικαλέστηκε η Ελλάδα, «24 νομοθετήματα», με τη μορφή προεδρικών διαταγμάτων, υπουργικών αποφάσεων και σχεδίων διαχείρισης για το 18,5% της έκτασης των ΕΖΔ, δεν πληροί και δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του άρθρου 6 παρ. 1 της οδηγίας για τους οικοτόπους, διότι έχουν «γενικό και κατευθυντήριο χαρακτήρα», διατυπώνονται «κατά τρόπο αόριστο και γενικό», δεν αφορούν συγκεκριμένα τις ΕΖΔ, έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα και απαιτούν συγκεκριμένα μέτρα για την εφαρμογή τους. Επιπλέον τα μέτρα αυτά δεν είναι εναρμονισμένα με τους στόχους διατήρησης και δεν έχουν καθοριστεί με «συστηματικό τρόπο, σε συνάρτηση με τις οικολογικές απαιτήσεις κάθε οικοτόπου και κάθε είδους». Τέλος, το ΔΕΕ έκρινε ότι για τη συμμόρφωση με το άρθρο 6 παρ. 1 της οδηγίας δεν αρκεί η θέσπιση μέτρων διατήρησης αλλά απαιτείται και η ουσιαστική εφαρμογή τους «μέσω πλήρων, σαφών και επακριβών μέτρων ώστε να μην καταστεί η διάταξη αυτή άνευ πρακτικής αποτελεσματικότητας».

Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα

Τα μέτρα που έχει μέχρι σήμερα αναλάβει η Ελλάδα για τις περιοχές Natura είναι ελλιπή και αποσπασματικά, ενώ αφήνει αυτούς τους σημαντικούς πυρήνες βιοποικιλότητας επί της ουσίας απροστάτευτους απέναντι σε σημαντικές απειλές. Η καταδικαστική απόφαση του ΔΕΕ είναι κόλαφος για τις πολιτικές της Ελλάδας κατά την τελευταία τουλάχιστον δεκαετία. Με δεδομένη τη συνεχώς επιδεινούμενη περιβαλλοντική κρίση, η ολοκλήρωση ενός πλαισίου αποτελεσματικής προστασίας των περιοχών Natura είναι απαραίτητο να αποτελέσει διακομματικό πρόταγμα και κορυφαία προτεραιότητα για τη χώρα.

Οι προστατευόμενες περιοχές είναι ένα σημαντικό εργαλείο τόσο για την προστασία και διατήρηση σημαντικών και ευαίσθητων οικοτόπων και ειδών, όσο και για την επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών και της χώρας μας. Η απόφαση του ΔΕΕ θα πρέπει να λειτουργήσει ως έναυσμα για αποφασιστικότητα και εγρήγορση προκειμένου να προστατευθεί αποτελεσματικά και ουσιαστικά ο πολύτιμος φυσικός πλούτος της χώρας μας.

Σφραγίδα ΣΥΡΙΖΑ φέρει η καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωδικαστήριο για τους οικότοπους

Προδιαγεγραμμένη εξέλιξη που φέρει την σφραγίδα της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί η προ ημερών καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαικό Δικαστήριο για τη μη θέσπιση στόχων διατήρησης των προστατευόμενων οικοτόπων. Η απόφαση που καταδικάζει την Ελλάδα για παράβαση της κοινοτικής οδηγίας περί προστασίας της βιοποικιλότητας αποτελεί φυσικό επακόλουθο της τετραετούς αδράνειας της προηγούμενης ηγεσίας του υπ. Περιβάλλοντος, η οποία από το 2015 είχε παραλάβει προειδοποιητική επιστολή από την ΕΕ για μη καθορισμό στόχων και μέτρων ως προς τα είδη και τους τύπους οικοτόπων των περιοχών Natura 2000.

Εντούτοις, μέχρι και το 2019, η τότε ηγεσία του ΥΠΕΝ δεν έλαβε καμία ουσιαστική πρόνοια. Η «φιλοπεριβαλλοντική» κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ παρέδωσε στο συγκεκριμένο θέμα το απολύτως τίποτα, με την απειλή καταδίκης από το ΔΕΕ να επικρεμμάται εδώ και χρόνια πάνω από την χώρα.

Κομβικής σημασίας σε αυτό το πολυετές σίριαλ για το σεβασμό των οικοτόπων, ήταν το έργο της «Εποπτείας και Παρακολούθησης της κατάστασης διατήρησης ειδών και οικοτόπων» που εκπόνσε το 2013 η τότε ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος. Ενα από τα παραδοτέρα του project ήταν και ο καθορισμός στόχων διατήρησης για τις περιοχές Natura 2000.

Το παραδοτέο παραδόθηκε το 2017, εστάλη για γνωμοδότηση στην τότε Επιτροπή ΦΥΣΗ 2000, ωστόσο η τότε πολιτική ηγεσία δεν το θεσμοθέτησε ποτέ. Σαν αποτέλεσμα των παραπάνω, η Κομισιον αποφάσισε τον Ιούλιο του 2019 να παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωδικαστήριο, επειδή η χώρα δεν προστατεύει επαρκώς τη βιοποικιλότητα. Εκτοτε η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ έχει επιδοθεί σε αγώνα δρόμου, επιχειρώντας να κάνει όσα δεν έγιναν την περασμένη τετραετία και να καλύψει το χαμένο έδαφος με μελέτες και έργα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, όπως :

Σε συνεννόηση με την Γενική Δ/νση Περιβάλλοντος της Ε.Ε. και μέσω του έργου LIFE-IP 4 NATURA καταβλήθηκε χρηματοδότηση για τον καθορισμό στόχων διατήρησης. Τα παραδοτέα είναι πλέον στο υπουργείο και μέχρι τα τέλη του έτους θα έχει υπογραφεί η σχετική υπουργική απόφαση.

Προκηρύχθηκε από το ΥΠΕΝ το νέο έργο της «Εποπτείας και Παρακολούθησης της κατάστασης διατήρησης ειδών και οικοτόπων» που θα περιλαμβάνει κάθε νέα πληροφορία για τους στόχους διατήρησης στις περιοχές Natura 2000. Επιπρόσθετα, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης έχει προταθεί και εγκριθεί η δράση «Εγκατάσταση μόνιμου συστήματος παρακολούθησης ειδών και οικοτόπων». Σκοπός, να υπάρξει μια πλήρης και συστηματική παρακολούθηση των στόχων διατήρησης σε ετήσια βάση και σε πλήρη συμμόρφωση με τις δύο Κοινοτικές Οδηγίες για τη Φύση.

Παράλληλα «τρέχει» από τις αρχές του 2019 το έργο εκπόνησης των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών. Αυτές θα καταλήξουν στα μέτρα διατήρησης των περιοχών με Προεδρικά Διατάγματα και Διαχειριστικά Σχέδια και αφού λάβουν υπόψη τους στόχους διατήρησης που θα θεσμοθετηθούν άμεσα.

Στόχος των παραπάνω, σε συνεννόηση με την ΕΕ, είναι να αποφευχθούν περαιτέρω αρνητικές εξελίξεις και για πρώτη φορά να θεσπιστούν συγκεκριμένοι και σαφείς στόχοι διατήρησης για τους προστατευόμενους οικότοπους και προστασίας της βιοποικιλότητας της χώρας μας.   

Πηγή: ecopress.gr /liberal.gr

Μοιραστείτε το:
Tagged