Διευκρινίσεις από το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ και την Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ για το νέο κορωνοϊό
Η επιδημία του νέου κορονωϊού «2019-nCoV» σημειώνεται τη χειμερινή περίοδο για το βόρειο ημισφαίριο, μια εποχή που κυκλοφορούν πολλοί αναπνευστικοί ιοί και κυρίως ο ιός της γρίπης, επομένως αναμένεται ότι ένα μέρος των ύποπτων κρουσμάτων στην πραγματικότητα θα έχει προσβληθεί από τον ιό της γρίπης ή άλλο αναπνευστικό ιό. Αυτό αναφέρει σε ανακοίνωση του το ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, που προσφέρει εξετάσεις για τον νέο κορωνοϊό, τον ιό της γρίπης και άλλους αναπνευστικούς ιούς, με στόχο την πλήρη διερεύνηση των ύποπτων περιστατικών.
Το Ινστιτούτο επισημαίνει ότι ένα αρνητικό αποτέλεσμα στη μοριακή ανίχνευση του νέου κορωνοϊού, ειδικά εάν έχει πραγματοποιηθεί σε δείγματα του ανώτερου αναπνευστικού, δεν αποκλείει τη μόλυνση. Όταν υπάρχει ισχυρή υποψία για σοβαρή νόσηση, συνιστά την επανάληψη με δείγματα από το κατώτερο αναπνευστικό. Επίσης υπογραμμίζει ότι σε ύποπτα κρούσματα η ανίχνευση κάποιου άλλου παθογόνου μικροοργανισμού δεν αποκλείει την παρουσία και του νέου ιού «2019-nCoV», καθόσον μέχρι στιγμής τα δεδομένα για τον ρόλο της συλλοίμωξης είναι περιορισμένα.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο, ο νέος κορωνοϊός ανήκει στην ομάδα beta των ιών Corona, μια ομάδα ιών που προκαλεί νόσηση σε πτηνά και θηλαστικά, του ανθρώπου περιλαμβανομένου. Στην ομάδα αυτή ανήκουν οι ιοί Corona HKU1, OC43, 229E, NL63, SARS CoV και MERS CoV.
Στον άνθρωπο οι ιοί Corona HKU1, OC43, 229E, NL63 ευθύνονται κατά τη διάρκεια του χειμώνα για λοιμώξεις του αναπνευστικού, που συνήθως είναι ήπιες. Μια μελέτη του ελληνικού Ινστιτούτου Pasteur έχει δείξει ότι οι ιοί αυτοί ευθύνονται για περίπου το 4% των λοιμώξεων του αναπνευστικού σε παιδιά κάθε χειμώνα.
Οι ιοί όμως SARS CoV (που πλέον δεν κυκλοφορεί στους ανθρώπους) και MERS CoV ευθύνονται για βαρύτερες λοιμώξεις του αναπνευστικού και μπορεί να οδηγήσουν σε θάνατο. Η θνησιμότητα του νέου ιού 2019-nCoV υπολογίζεται σε 5%, αλλά βαίνει πάντως μειούμενη, ενώ είναι μικρότερη των ιών SARS CoV (9,5% το 2003/2004) και MERS CoV (34,5% το 2012).
Με βάση τη γενετική σύσταση του νέου ιού «2019-nCoV» που ανακοίνωσαν οι υγειονομικές αρχές της Κίνας, ο ιός έχει 75-80% γενετική ομοιότητα με τον SARS CoV και περισσότερο από 85% με ιούς Corona που προσβάλλουν τις νυχτερίδες. Η εύρεση της γενετικής αλληλουχίας του νέου ιού επέτρεψε την ανάπτυξη μοριακών εξετάσεων σε πραγματικό χρόνο (real time PCR) για την ειδική ανίχνευση του νέου ιού.
Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, κατά το Παστέρ, δεδομένου ότι ταυτόχρονα με τον νέο ιό κυκλοφορούν την χειμερινή περίοδο και οι άλλοι ιοί Corona που προσβάλλουν τον άνθρωπο. Επομένως, η ειδική ανίχνευση επιτρέπει τον διαχωρισμό του νέου ιού από τους συνήθεις κορωνοϊούς που προκαλούν ήπια νόσηση και έτσι αποτρέπει τους «ψεύτικους» συναγερμούς.
Οι εξετάσεις αυτές προσφέρονται από το Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς Γρίπης και Αναπνευστικών Ιών του Ελληνικού Ινστιτούτου Παστέρ δωρεάν μετά από σχετική έγκριση του ΕΟΔΥ σε ύποπτα περιστατικά. Μέχρι σήμερα δεν έχουν αναπτυχθεί ορολογικές μέθοδοι για την ανίχνευση IgG και IgM αντισωμάτων για τη διάγνωση του νέου κοροναϊού.
Η Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ
Από την πλευρά του ο αντιπρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής, καθηγητής Αθανάσιος Τσακρής, έδωσε στη δημοσιότητα επτά ερωταπαντήσεις για το νέο ιό.
- Τι είναι οι κορωνοϊοί;
Οι κορωνοϊοί είναι μια ομάδα ιών, οι οποίοι προκαλούν συνήθως ήπια ως μέτρια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού με συμπτώματα που προσομοιάζουν με αυτά του κοινού κρυολογήματος: καταρροή, βήχας, πονόλαιμος, πονοκέφαλος, πυρετός. Σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή υποκείμενα νοσήματα ενδέχεται να προκαλέσουν σοβαρότερη λοίμωξη στο κατώτερο αναπνευστικό -βρογχίτιδα ή πνευμονία-, νεφρική ανεπάρκεια, ακόμη και θάνατο. Οφείλουν το όνομά τους στο σχήμα τους: στο μικροσκόπιο θυμίζουν κορώνα.
- Ποια η είναι η ταυτότητα του νέου κορωνοϊού;
O νέος κορωνοϊός 2019n-CoV, που εντοπίστηκε στις αρχές του έτους στην κινεζική πόλη Ουχάν, προκαλεί, αντιστοίχως, αναπνευστική λοίμωξη με σοβαρότητα που ποικίλλει. Το 15-20% των προσβληθέντων εκτιμάται ότι θα χρειαστούν νοσηλεία. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως δύο έως πέντε -αλλά και έως 14- ημέρες μετά την έκθεση στον ιό και είναι κλιμακούμενα: πονοκέφαλος, συνάχι, βήχας, πυρετός, δύσπνοια.
- Πόσο επικίνδυνος είναι ο 2019n–CoV;
Είναι αρκετά όσα δεν γνωρίζουμε ακόμα για τον 2019n-CoV, μια και η επιδημία βρίσκεται σε εξέλιξη. Είναι, όμως, πολύτιμη η εμπειρία μας από άλλους «συγγενείς» ιούς. Το σύστημα επιτήρησης που δημιουργήθηκε στην Κίνα μετά την επιδημία του SARS, για παράδειγμα, ήταν εκείνο που βοήθησε στην έγκαιρη ανίχνευση της νέας επιδημίας. Το 2002 ο SARS-CoV εξαπλώθηκε σε 27 χώρες, μολύνοντας σχεδόν 8.000 ανθρώπους και σκοτώνοντας περισσότερους από 770. H μεταδοτικότητα του MERS-CoV από άνθρωπο σε άνθρωπο, το 2012, ήταν μικρότερη, αλλά η θνησιμότητά του μεγαλύτερη: από τους 2.500 που νόσησαν κατέληξε ένα ποσοστό περίπου 35%. Ο νέος κορωνοϊός μεταδίδεται με μεγαλύτερη ταχύτητα, αλλά η θνησιμότητά του είναι σαφώς χαμηλότερη: δεν ξεπερνά το 4%. Στην πραγματικότητα ίσως είναι πολύ πιο χαμηλή, αφού πολλοί ασθενείς με ήπια συμπτώματα ενδεχομένως δεν απευθύνθηκαν στις υγειονομικές αρχές και συνεπώς δεν έχουν καταμετρηθεί. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο μέσος αριθμός νέων λοιμώξεων ανά μολυσμένο άτομο είναι 1,4-2,5 ασθενείς. Σημειωτέον, ότι στην εποχική γρίπη κάθε ασθενής κολλάει κατά μέσο όρο 1,3 άλλα άτομα. Η κρίσιμη διαφορά είναι βέβαια ότι σε αντίθεση με τη γρίπη, για τον 2019-nCoV δεν υπάρχει εμβόλιο και αυτό σημαίνει ότι είναι πιο δύσκολο για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού -ηλικιωμένους ή άτομα με χρόνια νοσήματα- να προστατευθούν. Αντιστοίχως, δεν υπάρχει ανοσία για τον πληθυσμό σε παγκόσμιο επίπεδο.
- Πώς μεταδίδεται;
Μέσω του αέρα από άτομο που έχει προσβληθεί (σταγονίδια βήχα ή φτερνίσματος) ή μολυσμένων επιφανειών (τις οποίες αγγίζουμε και στη συνέχεια βάζουμε τα χέρια μας στο στόμα ή στη μύτη, εισάγοντας τον ιό στον οργανισμό μας). Πάντως, το Αμερικανικό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (CDC) διευκρινίζει ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να στηρίζουν το σενάριο μετάδοσης του κορωνοϊού μέσω εισαγόμενων προϊόντων ή δεμάτων, λόγω του περιορισμένου χρόνου επιβίωσης των κορωνοϊών σε επιφάνειες (μερικές ώρες).
- Υπάρχει θεραπεία;
Προς το παρόν δεν υπάρχει ειδική αντιϊκή θεραπεία και βασίζεται κυρίως στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.
- Υπάρχουν μέτρα πρόληψης της μετάδοσής του;
Τα αντισηπτικά αλκοολούχα διαλύματα εξουδετερώνουν τον νέο κορωνοϊό. Τα μέτρα ατομικής υγιεινής είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικά: καλό πλύσιμο χεριών, με σαπούνι και νερό, για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Και, φυσικά, μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, χάρη στα πολύτιμα αντιοξειδωτικά τους, θωρακίζει σε σημαντικό βαθμό τον οργανισμό μας, κάτι που ισχύει και για την εποχική γρίπη.
- Ποια είναι η εκτίμηση κινδύνου για την Ελλάδα;
Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, καθώς και τις οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), ο κίνδυνος εισαγωγής και άλλων κρουσμάτων στην Ευρώπη -συνεπώς και στην Ελλάδα- είναι μέτριος. Αν όμως ληφθούν, όπως επισημαίνει το ECDC, όλα τα αναγκαία μέτρα ελέγχου των λοιμώξεων, θα περιοριστεί σημαντικά ο κίνδυνος περαιτέρω εγχώριας διασποράς του ιού στις ευρωπαϊκές χώρες. Το επιστημονικό δυναμικό του ΕΚΠΑ συντονίζει τις προσπάθειές του όσον αφορά τη συμβολή στην έρευνα για το συγκεκριμένο ιό, στο σχεδιασμό μέτρων πρόληψης της μετάδοσης του ιού και στην αντιμετώπισή του εάν τυχόν ο ιός φτάσει στην Ελλάδα.
Βουλή: Οι οδηγίες ΠΟΥ και η ελληνική «ασπίδα» έναντι του κορωνοϊού
«Καθησυχάζουμε, αλλά δεν εφησυχάζουμε. Οφείλουμε να ακολουθούμε τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και αυτό κάνουμε». Με τις φράσεις αυτές υπογραμμίζοντας κατ’ αρχήν, ο υφυπουργός Υγείας Β. Κοντοζαμάνης παρουσίασε τη στάση της κυβέρνησης και τις δράσεις του κρατικού μηχανισμού, έναντι του κορωνοϊού.
«Ακολουθούμε πάντοτε τις σαφείς οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Χθες το βράδυ ο ΠΟΥ ανέβασε το επίπεδο ετοιμότητας στα κράτη-μέλη λόγω των αυξημένων κρουσμάτων» άρχισε την τοποθέτησή του ο κ. Κοντοζαμάνης, με αφορμή ερώτηση της βουλευτού της Ελλ. Λύσης Μαρίας Αθανασίου, και συνέχισε: «Η χώρα μας έχει ανάλογη εμπειρία από το παρελθόν στη διαχείριση τέτοιων περιστατικών. Είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τυχόν κρούσμα που θα έρθει στη χώρα και έχουμε προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες. Δεν πρέπει να δημιουργούμε πανικό. Οφείλουμε καθησυχάζουμε τον κόσμο. Σε καμία περίπτωση, όμως, ο κρατικός μηχανισμός δεν εφησυχάζει».
Στο πλαίσιο αυτό ο υφυπουργός Υγείας παρουσίασε αναλυτικά αυτές τις ενέργειες:
- Πρώτον, «στις πύλες εισόδου της χώρας η προετοιμασία συνίσταται σε ενημέρωση των ταξιδιωτών προς και από τις πληγείσες περιοχές, ενημέρωση του προσωπικού στις πύλες εισόδου για την πιθανότητα εισαγωγής κρούσματος και τις απαραίτητες ενέργειες σε περίπτωση ανίχνευσης αυτού».
- Δεύτερον, «στους χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας η προετοιμασία συνίσταται σε ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας και του υπόλοιπου προσωπικού αλλά και όλων των ιδιωτών γιατρών για την ανάγκη διαλογής και για τα μέτρα προφύλαξης και πρόληψης της διασποράς του ιού σε περίπτωση εμφάνισης κρούσματος, προετοιμασία του συστήματος υγείας και των χώρων παροχής υπηρεσιών υγείας. Μεταξύ άλλων έχουμε ήδη ορίσει νοσοκομεία αναφοράς, κέντρα εργαστηριακής διάγνωσης και υπάρχει επάρκεια σε μέτρα ατομικής προστασίας και κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή για τη νοσηλεία τυχών περιστατικών».
- Τρίτον, «σε ό,τι αφορά την ενημέρωση του κοινού η προετοιμασία συνίσταται σε ενημέρωση του κοινού μέσω του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας με αφίσες κυρίως στις πύλες εισόδου της χώρας και σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας, αλλά και ενημέρωση από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Συγκεκριμένα ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας έχει προβεί στις εξής ενέργειες: Έχει ορίσει το κρούσμα για την επιδημιολογική επιτήρηση του νέου κορωνοϊού, έχει δώσει οδηγίες προς το κοινό και τους επαγγελματίες υγείας. Έχει δώσει οδηγίες για τους χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας, νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας κ.ο.κ. για τις ενδεδειγμένες διαδικασίες για τη νοσηλεία και διαχείριση υπόπτου ή επιβεβαιωμένου κρούσματος κορωνοϊού».
- Τέταρτον, «υπάρχουν οδηγίες για το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας, οδηγίες προς τους ιατρικούς συλλόγους της χώρας και τα μέλη τους, οδηγίες για τον απαραίτητο εξοπλισμό προστασίας και εκτίμηση για το απαραίτητο προσωπικό και το ενδεχόμενο νοσηλείας ύποπτου περιστατικού, οδηγίες για την εργαστηριακή διάγνωση και τα απαραίτητα μέτρα μεταφοράς των δειγμάτων, οδηγίες για την παρακολούθηση των επαγγελματιών υγείας που πιθανόν να εκτεθούν στον ιό, οδηγίες για το προσωπικό της αστυνομίας που εργάζεται στις πύλες εισόδου της χώρας, οδηγίες για τους ταξιδιώτες, για τα πληρώματα των πλοίων και αεροσκαφών».
Παραλλήλως, ο κ. Κοντοζαμάνης αναφέρθηκε σε οδηγίες που έχουν εκπονηθεί «για τους επισκέπτες στην Κίνα, προς επαγγελματίες υγείας των αεροϋγειονομείων και τα πληρώματα αεροσκαφών σε περίπτωση ύποπτου κρούσματος σε πτήση, εκπόνηση οδηγιών για προσωπικό εδάφους αεροδρομίων, εκπόνηση οδηγιών που αφορούν πληρώματα πλοίων σε περίπτωση ύποπτου κρούσματος εν πλω, εκπόνηση οδηγιών για ξενοδοχεία και λοιπά καταλύματα ταξιδιωτών, εκπόνηση ενημερωτικού υλικού με πληροφορίες και οδηγίες για ταξιδιώτες προς την Κίνα, τακτική συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών για επείγουσες ανάγκες διπλωματών και υπαλλήλων σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος στην Κίνα, καθημερινή επικοινωνία με την Κινεζική Πρεσβεία, παροχή οδηγιών σε καθημερινή βάση προς ιδιώτες και επαγγελματίες υγείας σχετικά με ερωτήματα και διευκρινίσεις».
Πέραν των προαναφερομένων, ο υφυπουργός Υγείας μίλησε για την «παρουσία κλιμακίου του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας κατά την άφιξη των τριών απευθείας πτήσεων την εβδομάδα από το Πεκίνο για παροχή πληροφοριών και πιθανή ανίχνευση κρούσματος και επίσης έχει ήδη διεξαχθεί άσκηση προσομοίωσης για πιθανό εισαγόμενο κρούσμα, σε συνεργασία με το Νοσοκομείο Αττικό και το ΕΚΑΒ». Για να συμπληρώσει: «Ολες οι οδηγίες επικαιροποιούνται σε καθημερινή βάση. Εχουν γίνει όλες οι απαραίτητες ενέργειες, προκειμένου να προλάβουμε τυχόν περιστατικά αλλά και να αντιμετωπίσουμε, εφόσον υπάρξει, κάποιο κρούσμα».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, kathimerini.gr
