Η απάντηση της ΕΕ στον εμπορικό πόλεμο των ΗΠΑ: Τιμωρητικοί δασμοί στις πολιτείες του Τραμπ* Στο στόχαστρο παγωτό, ηλεκτρικές κουβέρτες, γραβάτες και… παπιγιόν
Την απάντησή της για να ανταποκριθεί στους σχεδιαζόμενους «ανταποδοτικούς δασμούς» του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ετοιμάζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, με έναν τρόπο που χαρακτηρίζεται λιγότερο επιθετικός από το αναμενόμενο αλλά εξαιρετικά στοχευμένος — και πολιτικά εύστοχος.
Σύμφωνα με εσωτερικό έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που διέρρευσε στο Politico, η ΕΕ προτείνει την επιβολή δασμών έως και 25% σε ευρύ φάσμα αμερικανικών προϊόντων αξίας περίπου 22,1 δισεκατομμυρίων ευρώ, με βάση τις εισαγωγές της ΕΕ για το 2024.
Αν και η λίστα περιλαμβάνει βασικά αγροτικά και βιομηχανικά προϊόντα, όπως σόγια, κρέας, καπνό, σίδηρο, χάλυβα και αλουμίνιο, ο σκοπός είναι διπλός: αφενός να πλήξει οικονομικά ευαίσθητους τομείς των ΗΠΑ, αφετέρου να ασκήσει πολιτική πίεση στις περιοχές που στηρίζουν περισσότερο τον Τραμπ.
Δασμοί με… δημιουργικότητα και γεωγραφική ακρίβεια
Η Επιτροπή επέδειξε ασυνήθιστη δημιουργικότητα στον σχεδιασμό των δασμών, εξετάζοντας λεπτομερώς τελωνειακούς κωδικούς και αξιοποιώντας την εσωτερική γνώση για να στοχεύσει εμπορεύματα που προέρχονται κυρίως από πολιτείες-προπύργια των Ρεπουμπλικανών.
Η απόφαση για την επιβολή των δασμών αναμένεται να εγκριθεί την Τετάρτη, χωρίς να προβλέπεται σημαντική αντίδραση από τα κράτη-μέλη της ΕΕ. Οι δασμοί θα τεθούν σε ισχύ σταδιακά:
- Από τις 15 Απριλίου: Επαναφορά δασμών σε προϊόντα όπως χυμός πορτοκαλιού και κράνμπερι, που είχαν επιβληθεί αρχικά το 2018 και ανεστάλησαν το 2021.
- Από τις 16 Μαΐου: Δασμός 25% σε δεύτερη δέσμη προϊόντων, όπως χάλυβας, κρέας, λευκή σοκολάτα και πολυαιθυλένιο.
- Από την 1η Δεκεμβρίου: Δασμός 25% σε αμύγδαλα και σόγια, αφήνοντας ένα… διάστημα αγωνίας μέχρι το τελικό χτύπημα.
Η συνολική αξία των αμερικανικών εξαγωγών που επηρεάζονται από τα ευρωπαϊκά μέτρα εκτιμάται στα 13,5 δισεκατομμύρια δολάρια, με τις περισσότερες να προέρχονται από πολιτείες που ψήφισαν Ρεπουμπλικανούς στις τελευταίες εκλογές.
Η σόγια στο επίκεντρο
Το κύριο «θύμα» των δασμών είναι η σόγια, που έχει ιδιαίτερη οικονομική και συμβολική σημασία για τις αγροτικές πολιτείες των Ρεπουμπλικανών. Οι ΗΠΑ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός και εξαγωγέας σόγιας παγκοσμίως και οι δασμοί της ΕΕ θα χτυπήσουν έναν τομέα που ήδη αντιμετωπίζει προβλήματα από κινεζικά αντίμετρα, αυξημένο ανταγωνισμό και πτώση των τιμών.
Το 82,5% των αμερικανικών εξαγωγών σόγιας προς την ΕΕ προέρχεται από τη Λουιζιάνα, πατρίδα του Ρεπουμπλικανού Προέδρου της Βουλής Μάικ Τζόνσον. Οι παραγωγοί σόγιας έχουν ήδη κατακρίνει την πολιτική δασμών του Τραμπ, κάνοντας έκκληση να επανεξεταστούν τα μέτρα και τονίζοντας ότι «οι δασμοί δεν είναι κάτι που πρέπει να λαμβάνεται ελαφρά τη καρδία».
Οι υπόλοιποι «στόχοι» της ΕΕ
Πέρα από τη σόγια, η ΕΕ στοχεύει με τους δασμούς τα εξής:
- Βοδινό κρέας από το Κάνσας και τη Νεμπράσκα
- Πουλερικά από τη Λουιζιάνα
- Ανταλλακτικά αυτοκινήτων από το Μίσιγκαν
- Καπνικά προϊόντα από τη Φλόριντα
- Ξυλεία από τη Βόρεια Καρολίνα, τη Τζόρτζια και την Αλαμπάμα
Ενώ προϊόντα όπως το ουίσκι εξαιρέθηκαν από τη λίστα λόγω πιέσεων από τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ιρλανδία, περιλήφθηκαν άλλα πιο εξειδικευμένα είδη που πλήττουν συγκεκριμένες πολιτείες:
- Παγωτό από την Αριζόνα
- Μαντήλια από τη Νότια Καρολίνα
- Ηλεκτρικές κουβέρτες από την Αλαμπάμα
- Γραβάτες και παπιγιόν από τη Φλόριντα (εκτός από τα μεταξωτά, που καλύπτονται από την Καλιφόρνια)
- Πλυντήρια ρούχων από το Ουισκόνσιν
- Ζυμαρικά από τη Φλόριντα και τη Νότια Καρολίνα – ευκαιρία για τους Ιταλούς παραγωγούς
- Νεγκλιζέ γυναικεία από το Οχάιο και το Κεντάκι
- Ανδρικά εσώρουχα, κυρίως από πολιτείες που ψηφίζουν Δημοκρατικούς
Ο εμπορικός πόλεμος κλιμακώνεται
Η εμπορική στρατηγική του Τραμπ έχει ήδη πυροδοτήσει απαντήσεις από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Η Κίνα, ο Καναδάς και η ΕΕ έχουν επιβάλει ή σχεδιάζουν αντίμετρα που επηρεάζουν σχεδόν 90 δισεκατομμύρια δολάρια σε αμερικανικές εξαγωγές.
Η Κίνα έχει επικεντρωθεί κυρίως σε αγροτικά προϊόντα: δασμοί 15% σε κοτόπουλο, σιτάρι και καλαμπόκι, και 10% σε σόγια, κρέας και φρούτα. Ο Καναδάς έχει επιβάλει δύο ομάδες δασμών 25%: μία σε αγροδιατροφικά προϊόντα και μία δεύτερη σε μέταλλα.
Από την πλευρά της, η ΕΕ επιχειρεί έναν πιο ισορροπημένο χειρισμό με τη χρήση «καρότου και μαστιγίου». Πρόσφατα πρότεινε ένα καθεστώς αμοιβαίας κατάργησης δασμών (“zero-for-zero”) σε βιομηχανικά προϊόντα, όπως αυτοκίνητα, φάρμακα, χημικά, πλαστικά και μηχανήματα.
Ωστόσο, ο Τραμπ απέρριψε την πρόταση, απαιτώντας οι ευρωπαϊκές χώρες να αγοράσουν 350 δισ. δολάρια σε αμερικανική ενέργεια ώστε να «εξαφανιστεί το εμπορικό έλλειμμα … μέσα σε μία εβδομάδα».
Τελευταίο χαρτί της ΕΕ παραμένει η επιβολή δασμών στις υπηρεσίες των ΗΠΑ, κάτι που θα ανέβαζε τη σύγκρουση σε νέα επίπεδα — αν και δεν υπάρχει ακόμη ομοφωνία μεταξύ των κρατών-μελών για τόσο επιθετική κίνηση.
Πηγή: Politico / hellasjournal.com
