Αεροναυπηγική Βιομηχανία: Μακράν πρώτες οι ΗΠΑ με την Ευρώπη να ακολουθεί ασθμαίνουσα…

Εξοπλισμοί
Μοιραστείτε το:

Για όποιον απορεί γιατί οι ΗΠΑ έχουν πάρει την Ευρώπη “φαλάγγι”

Η αεροδιαστημική βιομηχανία στην “Ενωμένη Ευρώπη” – Η μέχρι σήμερα εξέλιξή της και οι λόγοι για τους οποίους ακολουθεί ασθμαίνοντας την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ… Θα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή για να δούμε εν συντομία πώς διαμορφώθηκε η σημερινή κατάσταση στο χώρο της αεροδιαστημικής βιομηχανίας σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Για να αντιληφθούμε μερικά πράγματα που, είτε το θέλουμε, είτε όχι, θα μας βοηθήσουν να δούμε που βρισκόμαστε και που θέλουμε να πάμε. Σε ό,τι αφορά τη δική μας αεροδιαστημική βιομηχανία και τις ένοπλες δυνάμεις.

Αμέσως μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, υπάρχει αεροπορική βιομηχανία μόνο στη Βρετανία. Τα “κομμάτια” της άλλοτε κραταιάς γερμανικής έρευνας και ανάπτυξης και παραγωγής που σε πολλούς τομείς ήταν πρωτοποριακά, έχουν σκορπίσει στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Στην κυριολεξία. Γερμανοί επιστήμονες έχουν βρεθεί να εργάζονται για τους Αμερικανούς, για τους Ρώσους, ακόμα και για τους Γάλλους…

Στα χρόνια της δεκαετίας του ‘50 μέσω της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, αλλά και μέσω της επένδυσης πακτωλού δολαρίων, οι ΗΠΑ εξόπλισαν το σύνολο των επανασυγκροτηθέντων από τις “στάχτες” ευρωπαϊκών αεροπορικών δυνάμεων με μαχητικά αεροσκάφη δικής τους σχεδίασης και κατασκευής. Οι μοναδικές ευρωπαϊκές χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ που ανέπτυξαν και αξιοποίησαν δικής τους σχεδίασης και κατασκευής μαχητικά αεροπλάνα στη δεκαετία αυτή ήταν η Βρετανία και η Γαλλία (Dassault Mystere και Ouragan).

Η Σουηδία, μία μεγάλης έκτασης αλλά μικρού πληθυσμού χώρα, επέλεξε από τότε το δικό της μοναχικό δρόμο, παραμένοντας εκτός ΝΑΤΟ και αναπτύσσοντας δική της αεροπορική βιομηχανία. Παρά το γεγονός ότι όπλα και ζωτικά συστήματα για τα μαχητικά αεροπλάνα που σχεδίαζε και κατασκεύαζε, τα προμηθευόταν και τα παρήγαγε κατόπιν αδείας από τη Βρετανία αρχικά, και τις ΗΠΑ αργότερα…

Στη δεκαετία του ‘60 η αμερικανική παρουσία στην Ευρώπη έγινε ακόμη πιο έντονη. Πάντα εφευρετικοί και εμπορικά ένα βήμα μπροστά, οι Αμερικανοί συνδύασαν τα προγράμματα στρατιωτικής βοήθειας (MAP- Military Assistance Programs) με την κατόπιν αδείας κατασκευή μαχητικών τους από ευρωπαϊκές εταιρείες.

Γερμανοί, Ιταλοί και σε μικρότερο βαθμό (είναι πάντα θέμα μεγέθους οικονομίας) Νορβηγοί και Ολλανδοί άδραξαν την ευκαιρία μέσω του προγράμματος F-104G για να επανασυγκροτήσουν τις αεροπορικές τους βιομηχανίες, κάτι που σε πολύ μεγάλο βαθμό κατόρθωσαν να κάνουν… Βρετανοί και Γάλλοι ακολούθησαν εντελώς αντίθετους δρόμους την ίδια χρονική περίοδο.

Οι πρώτοι βλέποντας ότι δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τους αμερικανικούς ρυθμούς παραγωγής και το αμερικανικό δίκτυο προώθησης που είχε “στηθεί” μέσα από τους μηχανισμούς του ΝΑΤΟ, αλλά και τις ίδιες τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ, έκαναν πίσω… Σταμάτησαν να μπαίνουν στο τεράστιο έξοδο και να παίρνουν το εμπορικό ρίσκο του να αναπτύσσουν δικά τους μαχητικά και πήγαν στη “μικτή” λύση της προμήθειας μαχητικών από τις ΗΠΑ με παράλληλη συνεργιστική ανάπτυξη μαχητικών με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Πρώτη τέτοια ενέργεια από την πλευρά των Άγγλων ήταν η προμήθεια μαχητικών Phantom F-4 από τις ΗΠΑ σε συνδυασμό με την από κοινού ανάπτυξη και παραγωγή του μαχητικού Jaguar σε συνεργασία με τους Γάλλους.

Οι Γάλλοι έκαναν το ακριβώς αντίθετο… Μετά τη ρήξη του στρατηγού Ντε Γκώλ με τους Αμερικανούς το 1958, η οποία προκλήθηκε από το γεγονός ότι οι ΗΠΑ θεωρούσαν πως η Γαλλία δεν θα έπρεπε να γίνει πυρηνική δύναμη, η τελευταία επένδυσε τεράστια ποσά για την ανάπτυξη και παραγωγή αποκλειστικά δικών της μαχητικών. Και όταν λέμε “αποκλειστικά” εννοούμε ότι η εντολή που είχε δοθεί από τον ίδιο τον Ντε Γκωλ, ήταν ότι ούτε αμερικανική βίδα δεν θα έπρεπε να υπάρχει στα νέας σχεδίασης γαλλικά μαχητικά.

Αερομεταφερόμενα ραντάρ, συστήματα, όπλα κινητήρες… Όλα γαλλικά. Το κόστος και το ρίσκο ήταν τεράστια για τη γαλλική οικονομία… Τους βγήκε όμως! Η προσπάθεια τους, απέδωσε καρπούς. Τα δελταπτέρυγα μαχητικά της οικογένειας Mirage III και -IV, πούλησαν 2000 (1422 Mirage III και 582 Μirage 5) περίπου μονάδες σε όλο τον κόσμο, επιτρέποντας απόσβεση μέρους αυτού του κόστους. Τα επίσης εξαιρετικά Mirage F 1 και Mirage 2000 που διαδέχθηκαν την οικογένεια Mirage III/IV πούλησαν σημαντικά μικρότερο αριθμό μονάδων (720 και 601 αντίστοιχα).

Στη δεκαετία του ‘70 οι Γάλλοι προχώρησαν μόνοι στην ανάπτυξη του Mirage 2000, οι Σουηδοί στην ανάπτυξη τους JAS-37 Viggen και οι Βρετανοί, οι Ιταλοί και οι Γερμανοί συνεργιστικά στην ανάπτυξη του Tornado. Τα περισσότερα “κομμάτια” στην Ευρώπη όμως… τα πούλησαν οι Αμερικανοί με το F-16! Για πρώτη φορά χτύπησε τότε το καμπανάκι που έλεγε ότι κάτι δεν πάει καλά σε ότι είχε να κάνει με τον ανταγωνισμό ΗΠΑ-Ευρώπης στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Τρία ανταγωνιστικά μαχητικά, έχασαν από το αμερικανικό ελαφρύ μονοκινητήριο.

Οι λόγοι πολλοί… Οι Αμερικανοί προμοτάρησαν με προπορεία το μαχητικό τους, επενδύοντας επάνω στα προηγμένα χαρακτηριστικά του (Fly-By-Wire σύστημα ελέγχου πτήσεως, χειριστήρια φιλοσοφίας HOTAS, προηγμένο ραντάρ, προηγμένη αεροδυναμική μέσω συγχώνευσης πτέρυγας-ατράκτου), που είχαν φροντίσει να επιδείξουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό τότε, κατατάσσοντας το στην τρίτη γενιά μαχητικών.

Δεν έμειναν όμως μόνο εκεί. Έπεισαν για το χαμηλό κόστος κτήσης και χρήσης του και φυσικά προσέφεραν δυνατότητα συμπαραγωγής εγχώρια με παράλληλη δυνατότητα χρηματοδότησης μέσω FMS. Δεν πούλησαν σε Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία και Γερμανία, αλλά δημιούργησαν μέσα στην Eυρώπη αγορά για το F-16, παρέχοντας σημαντικά κίνητρα για την συνδυασμένη προμήθειά του από το Βέλγιο, τη Δανία, τη Νορβηγία και την Ολλανδία. Σύνολο 348 μονάδες παρακαλώ…

Με άλλα λόγια αντί να αποθαρρυνθούν από το γεγονός ότι τέσσερις μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις δεν περιλαμβάνονταν πλέον στο πελατολόγιό τους, αξιοποίησαν την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί υπέρ τους. Εκμεταλλεύτηκαν τον μεταξύ τους (τον ευρωπαϊκό) ανταγωνισμό για να προσφέρουν ένα οικονομικό και ταυτόχρονα αποτελεσματικό προϊόν, με συμπαραγωγή και χρηματοδότηση. Κατόρθωσαν έτσι να παραμείνουν στην Ευρώπη, αναγνωρίζοντας έγκαιρα ότι τα δεδομένα των δεκαετιών του ‘50 και του ‘60 είχαν μεταβληθεί δραματικά, ή μάλλον… είχαν παρέλθει οριστικά!

Δέκα σχεδόν χρόνια αργότερα, το 1985, η Ευρώπη δεν είχε ακόμα προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα. Οπότε εξακολούθησε να τραβά το δικό της δρόμο… Χωρίς να πάρει το παραμικρό μάθημα από το πάθημα της δεκαετίας του ‘70 με το F-16, έκανε το ίδιο ακριβώς πράγμα.

Ανέπτυξε και πάλι τρία ανταγωνιστικά μαχητικά προσφέροντας περιορισμένες δυνατότητες βιομηχανικής συμμετοχής και φυσικά ζητώντας τα χρήματα των συμβολαίων μετρητά! Το 1985 Γαλλία, Αγγλία, Ισπανία, Ιταλία και Γερμανία, κάθισαν στο ίδιο τραπέζι διαπραγματεύσεων με αντικείμενο την από κοινού ανάπτυξη και παραγωγή του μελλοντικού ευρωπαϊκού μαχητικού. Δεν τα βρήκαν τελικά…

Οι Γάλλοι επέμεναν στη δημιουργία ενός μαχητικού πολλαπλών ρόλων, κατάλληλου για όλες τις δουλειές και με ικανότητα επιχειρήσεων από τα καταστρώματα αεροπλανοφόρων. Οι Άγγλοι επέμειναν το ίδιο για ένα μαχητικό αεροπορικής υπεροχής με προηγμένες δυνατότητες αέρος-αέρος. Μόνο… Τα αποτελέσματα ήταν φυσικά καταστροφικά. Οι Γάλλοι αποχώρησαν και δημιούργησαν το Rafale. Οι υπόλοιποι ακολούθησαν τους Άγγλους δημιουργώντας το Eurofighter-Typhoon.

Σήμερα 35 σχεδόν χρόνια μετά και τα δύο ευρωπαϊκά μαχητικά συνεχίζουν να εξελίσσονται, χωρίς να έχουν επιτύχει κάτι το αξιόλογο από πλευράς εξαγωγών. Λιγότερα από 200 μονάδες και των δύο τύπων έχουν πουληθεί εκτός Ευρώπης! Όχι γιατί δεν είναι καλά ως προϊόντα. Απεναντίας… Δεν έχουν πουλήσει γιατί δεν προσφέρουν δυνατότητα συμπαραγωγής και εναλλακτικές χρηματοδότησης.

Στο ίδιο χρονικό διάστημα οι Αμερικανοί πούλησαν περί τα 200 F-15E (εκτός ΗΠΑ), μαζί με εκατοντάδες F-16, το οποίο και συνέχισαν (και συνεχίζουν!) να εξελίσσουν. Είναι επομένως πολύ πιο ευέλικτοι, “διαβάζουν” και αναγνωρίζουν τα σημεία των καιρών και πάντα εμφανίζονται σε κάθε δυνητικό αγοραστή με λύσεις και κρυμμένους άσσους (ανταλλάγματα) στο “μανίκι”.

Προσέφεραν το κίνητρο της βιομηχανικής συμμετοχής για παράδειγμα στο πρόγραμμα F-35 από τα αρχικά του στάδια, προκειμένου να προσελκύσουν όσο το δυνατόν περισσότερους αγοραστές και να τους δεσμεύσουν μελλοντικά, αποτρέποντάς τους έτσι από την επιλογή της προμήθειας άλλων τύπων μαχητικών.

Όλα αυτά ή τα περισσότερα από αυτά είναι τα σημαντικότερα σημεία διαφοροποίησης των Αμερικανών σε σχέση με τους Ευρωπαίους. Οι οποίοι δεν υπολείπονται τεχνολογικά. Σε καμία περίπτωση. Απλά δεν έχουν κατορθώσει να φτάσουν σε αυτό που νοείται ως πραγματική ενοποίηση στον τομέα της αεροδιαστημικής βιομηχανίας.

Απόδειξη των παραπάνω αποτελεί το γεγονός ότι η Ευρώπη, πολλά χρόνια μετά την έναρξη της ανάπτυξης του F-35, αρκετά χρόνια (10 τουλάχιστον…) μετά την έναρξη της ίδιας διαδικασίας για το ρωσικό Su-57, έρχεται να ανακοινώσει -όχι να ξεκινήσει επί της ουσίας- την ανάπτυξη των FCAS και Tempest. Χωρίς προς το παρόν να έχει αλλάξει κάτι σε ότι αφορά την ευρύτερη πολιτική της ως προς τα βιομηχανικά ανταλλάγματα και τις εναλλακτικές χρηματοδοτήσεων.

Οι Αμερικανοί (και όταν λέμε “Αμερικανοί” εννοούμε την επίσημη πολιτεία και τις εταιρείες μαζί…) εξακολουθούν από την πλευρά τους να λειτουργούν συντονισμένα, επαγγελματικά και να προμοτάρουν παντί τρόπω τα προϊόντα τους. Με αφορμή, ή πρόσχημα αν θέλετε, τη μεταστάθμευση F-35A της USAF στο Aviano, τέσσερα προσγειώθηκαν στην ελβετική βάση Payerne, στο πλαίσιο των αξιολογήσεων για την επιλογή του επόμενου μαχητικού της Ελβετίας.

Γνωρίζουν ότι δεν έχουν σημαντικές πιθανότητες στη συγκεκριμένη περίπτωση για πολλούς λόγους. Δεν πτοούνται όμως… Κατέβηκαν και με το δικινητήριο F/A-18E/F Super Hornet και με το F-35A! Ας δούμε όμως και κάτι τελευταίο αλλά (θεωρούμε) πολύ σημαντικό…

Οι Σουηδοί έχοντας αποκομίσει τις ίδιες περίπου εμπειρίες (με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους), φαίνεται να διαφοροποιούνται εδώ και αρκετά χρόνια. Γιατί παρέχουν στους υποψήφιους αγοραστές του Gripen NG, πέρα από δυνατότητες απόδοσης βιομηχανικού έργου, πακέτο την υποστήριξη εφ’ όρου ζωής καθώς και χρηματοδοτικά προγράμματα! Μένει να δούμε αν οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους…

Πηγή: defence-point.gr

Μοιραστείτε το:
Tagged