Η Ευρώπη, η «Χαμιλτόνια στιγμή», το χρήμα και η πολιτική εξουσία του…

Οικονομικά
Μοιραστείτε το:

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρόκειται να αρχίσουν να συζητούν μια οικονομική πρόταση που ορισμένοι ονόμασαν «Χάμιλτονια στιγμή» την Παρασκευή, προκαλώντας μια καμπή στην ιστορία των ΗΠΑ πριν από 230 χρόνια.

Λοιπόν, ποια είναι η στιγμή Χάμιλτον και γιατί θα την έχει η Ευρώπη;

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μιλούν για την από κοινού έκδοση εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ σε χρέος για να προκαλέσουν οικονομική ανάκαμψη από την κρίση του κοροναϊού, ιδιαίτερα στην Ιταλία, η οποία είχε ήδη αγωνιστεί οικονομικά. Η ΕΕ δεν έχει δανειστεί ποτέ τόσο πολύ και τα μέλη της δεν ανέλαβαν από κοινού την ευθύνη για τα οικονομικά του άλλου οπουδήποτε κοντά σε αυτήν την κλίμακα.

Για ορισμένους οπαδούς της αμερικανικής ιστορίας, η ευρωπαϊκή πρόταση θυμίζει ένα σχέδιο που πρότεινε ο πρώτος υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Αλέξανδρος Χάμιλτον, το 1789.

Οι ΗΠΑ μόλις υιοθέτησαν το Σύνταγμα για να αντικαταστήσουν το Καταστατικό της Συνομοσπονδίας, σύμφωνα με το οποίο η χώρα ήταν περισσότερο μια συμμαχία – μια ενωμένη ομάδα κρατών – και όχι μια ενοποιημένη χώρα που αποτελείται από μονάδες που ονομάζονται κράτη. Τα κράτη διαχειρίζονται τα δικά τους οικονομικά και χρησιμοποίησαν ακόμη και τα δικά τους νομίσματα.

Η ΕΕ σήμερα είναι μια ομάδα 27 κυρίαρχων κρατών που ενώνονται πρώτα γύρω από το εμπόριο – και όχι μια πολιτική ένωση, καθώς οι ΗΠΑ ήταν από την αρχή. Η φορολογική ισχύς της ΕΕ παραμένει στα κράτη μέλη και η κεντρική αρχή είναι μέτρια. Η ΕΕ έχει ένα κοινό νόμισμα, το ευρώ, αλλά μόνο 19 μέλη το χρησιμοποιούν.

Όπως και η οικονομική κατάσταση της Ευρώπης σήμερα, έξι χρόνια μετά το τέλος του επαναστατικού πολέμου, πολλά κράτη των ΗΠΑ πνίγηκαν στο χρέος, το οποίο είχε συγκεντρωθεί για να χρηματοδοτήσει τον αγώνα. Η νέα ομοσπονδιακή κυβέρνηση μόλις ιδρύθηκε και τα οικονομικά της ήταν ασταθή. Το Κογκρέσο δεν είχε ποτέ μια ανεξάρτητη πηγή εσόδων και κατά τη διάρκεια της εξέγερσης κατέφυγε στα ζητήματα από τα κράτη για χρήματα και εργατικό δυναμικό.

«Αυτό οδήγησε πολλά κράτη να ενεργούν εγωιστικά και να παρακάμπτουν τις εθνικές τους υποχρεώσεις», δήλωσε ο ιστορικός Ρον Τσέρνοου, του οποίου η βιογραφία του Χάμιλτον το 2004 ενέπνευσε το επώνυμο μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ. «Για τον Χάμιλτον, η έλλειψη ομοσπονδιακής πηγής εισοδήματος ήταν μια κρίσιμη αδυναμία της κεντρικής κυβέρνησης και διαμόρφωσε μεγάλο μέρος της μετέπειτα σκέψης του για την πολιτική δομή που πρέπει να έχει η χώρα».

Ως μέρος μιας ευρύτερης συμφωνίας που τελικά περιελάμβανε τη δημιουργία ενός νέου κεφαλαίου, ο Χάμιλτον πρότεινε στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση να αναλάβει τις υποχρεώσεις των χρεωμένων κρατών.

Το σχέδιο του Χάμιλτον ζήτησε από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να γίνει εθνικός μισθωτής. Η υπόθεση του κρατικού χρέους ήταν το επίκεντρο του χρηματοοικονομικού του συστήματος.

«Αν και ακούγεται τεχνικό και βαρετό, ήταν η μοναδική μεγαλύτερη συνεισφορά που έκανε στη δημιουργία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης», δήλωσε ο κ. Chernow. «Όλα τα άλλα απλώς ωχριούν δίπλα του».

Η ΕΕ σήμερα δεν πηγαίνει τόσο μακριά: Δεν μιλάει για ανάληψη τυχόν υπαρχουσών οικονομικών υποχρεώσεων από τα κράτη μέλη, αλλά για να μοιραστεί ένα συγκεκριμένο σύνολο μελλοντικών χρεών.

«Δεν μιλάμε εδώ για ομοσπονδία χρέους», δήλωσε ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην ΕΕ, Άντονι Γκάρντνερ. Είπε ότι το σχέδιο της ΕΕ είναι ιστορικά σημαντικό, αλλά «δεν είναι πραγματικά μια στιγμή Χάμιλτον».

Άλλοι βλέπουν ομοιότητες εκτός από το ζήτημα της υπόθεσης, όπως κλήθηκε το σχέδιο χρέους του κ. Χάμιλτον. Οι συζητήσεις σχετικά με το σχέδιο του Χάμιλτον ξέσπασαν το 1790, με πολλά κράτη και πολλούς πολίτες να υποστηρίζουν ότι οι ιδέες του αντιπροσώπευαν υπερβολική συγκέντρωση – μια αρπαγή εξουσίας που θα επηρέαζε τις ελευθερίες που μόλις είχαν κερδίσει τα κράτη στην αιματηρή, οκταετή Επανάσταση. Τα κράτη με υγιείς οικονομίες επίσης δεν ήθελαν να επωμιστούν τα χρέη των γειτόνων τους.

Πολλοί Ευρωπαίοι πιστεύουν τώρα ότι αφήνοντας το εκτελεστικό σκέλος της ΕΕ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να εκδώσει χρέη – και ενδεχομένως να εισαγάγει φόρους σε ολόκληρη την ΕΕ για να συγκεντρώσει κεφάλαια για αυτούς – ομοίως αντιπροσωπεύει υπερβολική συγκέντρωση που κινδυνεύει να σφετεριστεί την εθνική τους δύναμη.

Σε πλουσιότερες χώρες της ΕΕ με υγιείς οικονομίες, όπως η Σουηδία, η Δανία και οι Κάτω Χώρες, πολλοί άνθρωποι αντιτίθενται στην πληρωμή χρεών για φτωχότερους και λιγότερο καλά διαχειριζόμενους νότιους γείτονες που έχουν αναστατωθεί από την πανδημία.

Η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουήλ Μακρόν και ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ουρσούλα ντερ Λέιν υποστηρίζουν ότι η κοινή έκδοση χρέους είναι τόσο οικονομική όσο και ηθικά σημαντική, καθώς μεμονωμένες χώρες δεν φταίνε για το πού έπληξε ο ιός και οικονομικός πόνος σε μια μεγάλη ευρωζώνη χώρα όπως η Ιταλία θα επηρεάσει ολόκληρο το μπλοκ.

Αυτές οι θέσεις απηχούν το λόμπι του Χάμιλτον για ομοσπονδιακή ανάληψη κρατικού χρέους. Υποστήριξε ότι «το χρέος δημιουργήθηκε από την Επανάσταση, ότι όλοι οι Αμερικανοί είχαν επωφεληθεί εξίσου από αυτήν την επανάσταση και ότι θα έπρεπε να αναλάβουν συλλογική ευθύνη για το χρέος της», έγραψε ο κ. Chernow στη βιογραφία του Χάμιλτον. “Εάν τα κρατικά χρέη ήταν άνισα, έτσι και οι θυσίες που έγιναν κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων.”

Το σχέδιο της ΕΕ είναι Hamiltonian, επειδή η πολιτική επιτακτική ανάγκη πίσω από το σχέδιό του ήταν το επαχθές κόστος της Επανάστασης, ένας κοινός αγώνας για όλα τα κράτη, δήλωσε ο Jacob Kirkegaard, ανώτερος συνεργάτης του Ινστιτούτου Διεθνούς Οικονομίας του Peterson στην Ουάσινγκτον, D.C.

«Η Ευρώπη αντιμετωπίζει τώρα έναν κοινό αγώνα από την πανδημία και τις επιπτώσεις της, και η ιδέα είναι ότι συμφωνείτε να πάρετε χρέος από κοινού για να χρηματοδοτήσετε το κόστος», δήλωσε ο κ. Kirkegaard. “Αυτή είναι η ουσία αυτού που έκανε ο Χάμιλτον.”

Ορισμένοι επικριτές του σχεδίου της ΕΕ λένε ότι ο Χάμιλτον ώθησε τις ΗΠΑ προς την οικονομική ολοκλήρωση και αυτό θα μπορούσε να συμβεί τώρα στην Ευρώπη. Ο κ. Kirkegaard σημειώνει ότι χρειάστηκαν σχεδόν 140 χρόνια για να συμβεί στο αμερικανικό Κογκρέσο το μόνο που είχε την εξουσία να επιβάλει έναν εθνικό φόρο εισοδήματος με την 16η τροποποίηση το 1913, και μέχρι τη Νέα Συμφωνία τη δεκαετία του 1930 σπάνια αύξησε το χρέος, συνήθως για τη χρηματοδότηση πολέμων.

Ωστόσο, ήταν μια μικρή κίνηση που είχε βαθύ αντίκτυπο

«Η πολιτική ιδιοφυΐα του Χάμιλτον ήταν ο τρόπος που κρύβει με πονηριά ένα ολόκληρο πολιτικό πρόγραμμα μέσα σε ένα φαινομενικά τεχνοκρατικό μέτρο. Αναλαμβάνοντας τα κρατικά χρέη, ήξερε ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα είχε για πάντα τα πρώτα δικαιώματα επί των πηγών εσόδων », δήλωσε ο κ. Chernow. «Η υπόθεση του κρατικού χρέους συνέβαλε σε μια ισχυρή συγκεντρωτική τάση της κυβέρνησης των ΗΠΑ υπό τον Χάμιλτον. Ακόμα και οι διάδοχοί του στο Τζέφερσον ήταν πολύ δύσκολο να αναιρέσουν αυτό που είχε κάνει, τόσο βαθιά ήταν τώρα ενσωματωμένο μέσα στην κυβερνητική δομή. “

Πηγή: sofokleous10.gr

Μοιραστείτε το:
Tagged