Δέστε τις ζώνες σφιχτά… Ο ανταγωνισμός απελευθερώνει, η «καθοδήγηση» σκοτώνει…
Στη δημοφιλή σειρά “Τσερνόμπιλ” της HBO που προβάλλεται αυτήν την περίοδο περιγράφονται με ρεαλιστικό τρόπο τα αίτια και τα γεγονότα της μεγαλύτερης καταστροφής που γνώρισε ο πλανήτης.
Σε κάποια σκηνή o αναπληρωτής πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου της ΕΣΣΔ Μπόρις Στσερμπίνα σηκώνεται κατά τη διάρκεια της δίκης που αναζητούσε τα αίτια της καταστροφής και διατάζει τον πρόεδρο του δικαστηρίου να επιτρέψει στον πυρηνικό επιστήμονα Λεγκάσοφ να συνεχίσει την κατάθεσή του προκειμένου να υποστηρίξει την άποψή του πως το ατύχημα οφειλόταν κατά ένα σημαντικό μέρος σε τεχνικό ελάττωμα του σοβιετικής κατασκευής πυρηνικού αντιδραστήρα.
Το βαθύ κράτος μέσω της Κα-Γκε-Μπε προσπαθούσε να συγκαλύψει το ελάττωμα γιατί ως γνωστόν αφού το Κομμουνιστικό Κόμμα διαθέτει κάτι σαν το αλάθητο του Πάπα, δεν μπορούν οι πυρηνικοί αντιδραστήρες να έχουν ελαττώματα.
Αρκετά χρόνια νωρίτερα η Κα-Γκε-Μπε είχε αποκρύψει παρόμοια έκθεση άλλου σοβιετικού πυρηνικού επιστήμονα (Βολκόφ) οδηγώντας τον ίδιο στην απομόνωση και αυτοκτονία.
Αν το καθεστώς είχε λάβει υπόψη εκείνην την έκθεση και είχε κάνει τις αποσύρσεις και τις αναγκαίες μετατροπές, το οικονομικό κόστος αλλά και το πολιτικό, κοινωνικό, περιβαλλοντικό, υγειονομικό και ανθρώπινο κόστος θα ήταν μικρότερο από αυτό που πλήρωσε μετά το ατύχημα.
Αρκετά χρόνια αργότερα ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ είχε δηλώσει πως το Τσερνόμπιλ ήταν μια από τις αιτίες της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ.
Αν λειτουργούσε η διάκριση των εξουσιών, η ανεξαρτησία της επιστημονικής έρευνας, η ελευθερία της έκφρασης και κυρίως η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, η έκθεση του πυρηνικού επιστήμονα Βολκόφ που επεσήμανε από αρκετά νωρίτερα τα ελαττώματα των αντιδραστήρων RBMK-1000 θα είχε ληφθεί υπόψη και θα είχε αποφευχθεί πιθανότατα το ατύχημα.
Η βασική διάκριση μεταξύ των δημοκρατικών και ολοκληρωτικών καθεστώτων (δημοκρατιών και δικτατοριών) πέραν της εναλλαγής κομμάτων και προσώπων στην εξουσία είναι πως τα πρώτα διαθέτουν θεσμικά αντίβαρα που ελέγχουν την εκάστοτε κυβέρνηση. Τέτοια θεσμικά αντίβαρα, είναι η ανεξάρτητη δικαιοσύνη, η ελευθερία του τύπου, η ανεξάρτητη Κεντρική Τράπεζα, οι ανεξάρτητες αρχές κλπ.
Τα “Τσερνόμπιλ” της Δύσης…
Περιέγραψα τα παραπάνω δραματοποιημένα γεγονότα του ιστορικού ατυχήματος προκειμένου να καταδείξω τον ρόλο της σωστής λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών και τους κινδύνους που περικλείει η άνοδος στην εξουσία σε πολλές χώρες λαϊκιστών ηγετών που αμφισβητούν τους θεσμούς αυτούς, όπως ο Ερντογάν, ο Ορμπάν, η κυβέρνηση της Πολωνίας, οι Τσίπρας- Καμμένος στην καθ’ ημάς “Βαλκανία” και φυσικά ο ισχυρότερος των λαϊκιστών και εξ ου και πλέον επικίνδυνος, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τράμπ.
Στα τρία χρόνια της διακυβέρνησης ο Ντόναλντ Τραμπ εκτός των τριβών με τους συμμάχους της Δύσης είναι σε συνεχείς αντιπαραθέσεις με τη δικαιοσύνη, την Κεντρική Τράπεζα και τον Τύπο. Μια σημαντική μερίδα της κοινής γνώμης τον υποστηρίζει σε αυτήν την αντιπαράθεση γιατί υποτίθεται πως πρόκειται για μια αντιπαράθεση με τις ελίτ προς όφελος του λαού…
Όπως συνέβη και στα καθ’ ημάς με του Τσιπρο-Καμμένους είναι βέβαιο πως τους πουλάει φύκια για μεταξωτές κορδέλες.
Ιδού ένα τελευταίο σχετικό δημοσίευμα:
“Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ θεωρεί ότι έχει την εξουσία να καθαιρέσει τον πρόεδρο της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας (Fed) και να τον υποβιβάσει σε απλό μέλος του διοικητικού της συμβουλίου, μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg, επικαλούμενο ενημερωμένες πηγές.
Ωστόσο δεν σχεδιάζει να το κάνει άμεσα, σύμφωνα με τις πηγές του Μπλούμπεργκ…
Ο Τραμπ πιέζει τη Fed να μειώσει τα επιτόκιά της. Τον Οκτώβριο, υποστήριξε ότι η αμερικανική Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα έχει “τρελαθεί” επί των ημερών του Πάουελ…”
Η ανεξαρτησία των Κεντρικών Τραπεζών τις τελευταίες δεκαετίες είχε σαν αποτέλεσμα την εξάλειψη του πληθωρισμού, ενός σημαντικού στοιχείου οικονομικής ανασφάλειας και πολιτικής αστάθειας. Η εξάλειψη του πληθωρισμού έχει συμβάλει στην άνευ προηγούμενου οικονομική ευημερία των τελευταίων δεκαετιών. Η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης έχει παίξει επίσης τεράστιο ρόλο στην οικονομική, πολιτική, κοινωνική και τεχνολογική πρόοδο της Δύσης.
Σε χώρες όπως π.χ. η Βενεζουέλα και η Τουρκία εσχάτως όπου η Κεντρική Τράπεζα έχει υποβιβαστεί σε υπηρεσία της κυβέρνησης, ο πληθωρισμός είναι εκτός ελέγχου.
Στη Βενεζουέλα που έχει ξεκινήσει νωρίτερα μάλιστα η απονεύρωση του ρόλου της Κεντρικής Τράπεζας ο ανεξέλεγκτος πληθωρισμός σε συνδυασμό με σοσιαλιστικές παρεμβάσεις έχουν οδηγήσει τον πληθυσμό σε οικονομική εξαθλίωση μεγαλύτερη και από αυτή των λαών της άλλοτε σοβιετίας.
Μπορεί οι λαϊκιστές να αποτελούν μεν την αιχμή του δόρατος της απειλής για τις δημοκρατίες και την οικονομική ευημερία, αλλά στο θέμα του ρόλου των Κεντρικών Τραπεζών και οι υπόλοιπες δημοκρατίες κινούνται σε επικίνδυνες ατραπούς…
Μαζικά τα τελευταία χρόνια οι Κεντρικές Τράπεζες κρατούν τα επιτόκια με τεχνικές μεθόδους κοντά ή και υπό το μηδέν και προβαίνουν μαζικά σε προγράμματα ποσοτικών χαλαρώσεων.
Με τον τρόπο αυτό οι Κεντρικές Τράπεζες διευκολύνουν τις κυβερνήσεις να αποφύγουν το πολιτικό κόστος προγραμμάτων δημοσιονομικής λιτότητας και οικονομικών μεταρρυθμίσεων.
Στην ουσία όμως κάνουν αυτό που έκαναν οι σοβιετικοί πριν το Τσερνόμπιλ, αντί να αναλάβουν τώρα το κόστος μιας διόρθωσης ενός προβλήματος μεταθέτουν το “ατύχημα” στο μέλλον οπότε και θα έχει πολλαπλάσιες καταστροφικές συνέπειες.
Πού βρισκόμαστε…
Οι οικονομικές κρίσεις είναι χρήσιμες για τις ελεύθερες αγορές καθώς ενεργοποιούν τη δημιουργική καταστροφή όπου οι οικονομικές μονάδες χαμηλής απόδοσης χρεοκοπούν και αφήνουν χώρο να αναπτυχθούν νέες με υψηλότερα περιθώρια κέρδους.
Τούτο αποτελεί το εφαλτήριο της οικονομικής, τεχνολογικής αλλά και πολιτικής και κοινωνικής προόδου…
Με τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης και τα μηδενικά επιτόκια οι μονάδες που έπρεπε να χρεοκοπήσουν μένουν στο παιγνίδι και συνεισφέρουν σε μια καθολική χρεοκοπία αργότερα.
Ενίοτε οι οικονομικές κρίσεις όταν δεν αντιμετωπίζονται με μεταρρυθμίσεις και αγοραίες προσαρμογές οδηγούν σε εμπορικούς και νομισματικούς πολέμους. Μετά την κρίση του ’29 τους εμπορικούς και νομισματικούς πολέμους ακολούθησε ο πραγματικός πόλεμος.
Με την άνοδο Τράμπ στην εξουσία πριν από τρία χρόνια ξεκίνησε η περίοδος των εμπορικών πολέμων. Τις τελευταίες μέρες αν προσέξουμε τις αντιδράσεις Τραμπ στις δηλώσεις του προέδρου της ΕΚΤ Ντράγκι για την πιθανότητα νέου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, αισίως εισερχόμαστε και στην φάση νομισματικών αντιπαραθέσεων…
Ιδού και το σχετικό ρεπορτάζ στις αντιδράσεις που δημιούργησαν οι δηλώσεις του προέδρου της ΕΚΤ:
“Πριν αλέκτωρ λαλήσει τρις, ήρθε η οργίλη αντίδραση από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. “Ο Μάριο Ντράγκι μόλις ανακοίνωσε ότι θα δώσει νέα ώθηση έτσι ώστε να μειωθεί η τιμή του ευρώ σε σχέση με το δολάριο” έγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος στο twitter. “Αυτό είναι άδικο και θα είναι πολύ εύκολο για την Ευρώπη να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ.”
Ζούμε σε ενδιαφέρουσες εποχές δεν υπάρχει αμφιβολία… Καλού ή κακού όμως δέστε τις ζώνες γιατί εκτός των άλλων κινούμαστε και με μεγάλες ταχύτητες και τα φρένα (επιτόκια) έχουν φαγωθεί…
Κώστας Στούπας, [email protected]
Πηγή: capital.gr
